Muaphuot.com– Dù ai đi đó đi đây Đến ngày hội vật nhớ quay về Sình Đến hẹn lại lên, cứ vào ngày mồng 10 tháng Giêng Âm lịch, hội vật làng Sình (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên-Huế) lại giong trống mở cờ đón các đô vật về tranh sức tranh tài, thu hút hàng ngàn người dân đất cố đô và du khách thập phương về tham dự.
Nguồn gốc hội vật Làng Sình
Những người già ở làng Sình kể lại, hội vật truyền thống của làng đã có lịch sử vài trăm năm và phát triển liên tục cho đến nay. Hội vật được tổ chức không vì mục đích tuyển chọn võ sĩ cho Triều đình mà chỉ được xem là hoạt động giải trí đơn thuần sau những ngày Tết. Thế nên, ngoài việc thể hiện sức khỏe, tinh thần thượng võ, thỉnh thoảng các đô vật còn cố tình tạo tiếng cười giúp người dân có được tinh thần sảng khoái để bước vào năm mới. Người địa phương còn quan niệm, nếu năm nào hội vật thu hút được nhiều người đến xem thì năm đó người làng sẽ làm ăn khấm khá.
“Lệ” làng cũng quy định, các đô vật dự đấu không nhất thiết phải là người địa phương, và bất kỳ khán giả nào cũng có thể được lên sới đấu vật. Ngoài giải Cạn dành cho chức vô địch, làng còn dành riêng một khoản tiền để thưởng cho tất cả những đô tham gia hội vật. Có thể do điều kiện dự hội khá đơn giản, nên ngày xưa, cứ đến trước ngày làng mở hội vật, trai tráng khắp nơi theo nhau về làng Sình.
Nét độc đáo hội vật Làng Sình
Từ sáng sớm, không khí lễ hội đã rộn ràng, tiếng trống hội, băng rôn, cờ hoa ực rỡ, người xem vây kín các sới vật, ngoài đường dòng người nô nức tìm về lễ hội ngày một đông… Sau nghi lễ và những điều dặn dò về thi đấu, các đô sẵn sàng vào cuộc thi hào hứng. Sau màn nghi lễ tôn nghiêm ở đình làng của các vị trưởng bối, hội vật chính thức được bắt đầu bằng những màn biểu diễn đẹp mắt của các đô vật chuyên nghiệp. Phần chính của lễ hội là các cuộc đấu hấp dẫn giữa các đấu vật thiếu niên và thanh niên.
Hội vật làng Sình có hai phần: Phần lễ và phần hội. Trước khi tiếng trống khai hội bắt đầu là phần lễ tại đình làng. Đó là nghi lễ vái tạ Thành Hoàng của các trưởng tộc ở đình làng, để nhắc nhở con cháu luôn nhớ đến ơn đức tổ tiên. Sau đó phần hội chính thức được khai mạc. Về với hội vật làng Sình năm nay có gần 100 đô vật tham gia ở ba lứa tuổi: Thiếu nhi, thiếu niên và thanh niên, với thể thức ghi danh tự do. Sới vật làng Sình diễn ra trên đất cát, mỗi cạnh rộng 8m. Theo quy định của Ban tổ chức, nếu đô vật nào đăng ký thi đấu mà phát hiện có mùi bia, rượu sẽ không được phép lên sới vật tranh tài.
Các đô phải đánh ngã đối thủ ở tư thế lấm lưng và phải thắng tất cả đô trong ngày để đoạt chức vô địch. Luật này làm nảy sinh sự tính toán để giành chức vô địch, gây mất đoàn kết và để lại hậu quả xấu. Từ hơn 20 năm nay luật qui định: duy trì “lấm lưng trắng bụng”, nhưng phải giữ (đè) đối thủ bất động trong ba giây, phải thắng tiếp ba người mới được vào bán kết.
Tiếp tục thắng ba người nữa vào chung kết. Sau này, tuỳ số đô lọt vào vòng hai mà qui định thể lệ, thông thường là loại trực tiếp. Với vật võ, ngoài sức khoẻ, các đô còn có kỹ thuật, có “miếng” và nhanh nhạy mới mong giành được thắng lợi. Vật có nhiều miếng đẹp mắt, quyết liệt. Những miếng thường được các đô sử dụng là xốc nách, vạch sườn, miếng bò, miếng háng (thò tay vào háng rồi lựa thế tấn công) nâng đối thủ vật ngã bổng, miếng bành (xốc nách bế ngửa) miếng táng (nâng đối thủ lên)…
Hội vật làng Sình rất chú trọng tinh thần thượng võ, vì thế các đô vật không được ra các đòn đánh nguy hiểm đến tính mạng như bẻ, vặn, khoá trái khớp, tấn công bằng đầu, bấm các huyệt, nắm tóc, tấn công vào hạ bộ, yết hầu, mắt… Một nét độc đáo ở Lễ hội làng Sình là tinh thần đồng đội ở các địa phương, một đô vật của làng nào bị thua sẽ có đô vật khác lên tiếp sức. Mỗi năm có hơn 100 đô vật tham gia hào hứng suốt ngày. Nếu để thua một trận các đô vật phải chờ đến năm sau mới “phục hận” được, vì thế các đô vật thường rèn luyện suốt năm, tu dưỡng đạo đức để chờ đầu xuân tham dự, tranh tài. Nếu hai đô vật giằng co nhau không thắng, trọng tài sẽ phạt và buộc thay thế tư thế vật (vật quỳ) để kết thúc nhanh trận đấu.
Ý nghĩa hội vật Làng Sình
Hội vật Làng Sình ngoài yếu tố tâm linh như mong cho dân khoẻ, làng yên, mùa màng tươi tốt, hạnh phúc đến với muôn người còn là một hoạt động vui, khoẻ đầy tinh thần thượng võ, kích thích việc rèn luyện sức khoẻ, lòng dũng cảm, sự tự tin, mưu trí đối với lớp trẻ.
Với bề dày truyền thống có từ hàng trăm năm qua, hội vật làng Sình là “món ăn” tinh thần không thể thiếu của người dân Cố đô Huế mỗi khi Xuân về Tết đến. Hội vật cũng là nơi những người con xứ Huế đi làm ăn phương xa trở lại nơi chôn nhau cắt rốn, gặp mặt người thân, bạn bè trước khi tự tin đóng khố bước vào sới vật tranh tài với tinh thần thượng võ, lạc quan yêu đời.