Phong tục tập quán của người Chăm là nét văn hóa của người dân tộc Chăm, họ có nếp sống riêng cùng những lễ hội truyền thống. Vì thế hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu cụ thể hơn về nét đẹp văn hóa của người Chăm nhé.
Phong tục tập quán của người Chăm như thế nào?
Người Chăm sinh sống ở đâu?
Người Chăm là một dân tộc thiểu số có số lượng lớn tập trung chủ yếu tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên của Việt Nam, như Ninh Thuận, Bình Thuận, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Định, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Nông, Đắk Lắk, và Lâm Đồng. Ngoài ra, cũng có một số cộng đồng người Chăm sinh sống tại Campuchia, Thái Lan và Lào.
Vài nét về kinh tế của người Chăm
Người Chăm chủ yếu sống từ nông nghiệp, chăn nuôi và thủ công nghiệp. Các sản phẩm chính của người Chăm bao gồm lúa, ngô, đậu, cà phê, hồ tiêu, bông lanh, len, lụa, gốm sứ và đá cẩm thạch.
Trong lĩnh vực du lịch, người Chăm có nhiều điểm đến thu hút như làng cổ Bàu Trúc (Ninh Thuận), tháp Po Klong Garai (Ninh Thuận), Vườn quốc gia Phước Bình (Ninh Thuận), Tháp Chàm Pô Nagar (Khánh Hòa), và làng gốm Mỹ Nghiệp (Bình Thuận). Việc phát triển du lịch cũng tạo ra nguồn thu nhập cho người Chăm, đóng góp vào nâng cao đời sống và kinh tế của cộng đồng.
Ngoài ra, người Chăm còn có truyền thống thủ công nghiệp phát triển như đan lát, dệt lụa, gốm sứ và chế tác đá cẩm thạch. Các sản phẩm thủ công nghệ truyền thống này cũng được bán ra thị trường, đóng góp vào nâng cao thu nhập cho cộng đồng người Chăm.
Nét đẹp trang phục truyền thống dân tộc Chăm
Trang phục truyền thống của người Chăm rất đa dạng và đẹp mắt, thể hiện sự tinh tế, tinh tế trong cách lựa chọn vải, màu sắc và họa tiết trang trí. Cụ thể:
Trang phục nam:
- Áo choàng: được may từ những tấm vải rộng, có kiểu dáng giống áo choàng của người Ả Rập, thường được mặc khi tham dự các sự kiện quan trọng.
- Áo sơ mi: được may từ vải mỏng, thoáng mát, phù hợp với khí hậu nóng ẩm của miền đất Chăm.
- Quần đùi: được làm từ vải dày, bền, thường có các họa tiết trang trí tinh xảo.
- Khăn đeo đầu: được gọi là turban, là một phụ kiện không thể thiếu trong trang phục nam Chăm.
Trang phục nữ:
- Áo dài: được may từ những tấm vải rộng, thường có độ dài tới gót chân, kết hợp với khăn đầu và khăn eo.
- Váy đầm: được may từ vải mỏng, thoáng mát, phù hợp với khí hậu nóng ẩm của miền đất Chăm.
- Khăn đeo đầu: được gọi là kebay, là một phụ kiện không thể thiếu trong trang phục nữ Chăm.
- Trang sức: người Chăm thường đeo nhiều loại trang sức như vòng cổ, vòng tay, nhẫn và bông tai, thường được làm bằng vàng, bạc hoặc đá quý.
Đời sống văn hóa sinh hoạt của người Chăm
Đời sống sinh hoạt
– Họ sống theo mẫu hệ nên phụ nữ là người làm chủ trong gia đình còn cưới hỏi do cổng game chủ động lo liệu, mang sinh lễ và nhà ở sau cưới. Nên phụ nữ cũng chủ động trong quan hệ, con sinh ra đều theo họ mẹ. Với những vùng theo hồi giáo thì gia đình đã chuyển sang phụ hệ và vai trò của nam giới cũng được đề cao nhưng tập quán mậu hệ thì vẫn còn tồn tại.
– Ở nhà đất dạng nhà trệt. Khi xây dựng gia đình rồi xây dựng nhà cửa gần nhau như nhà khách, nhà của cha mẹ và các con nhỏ tuổi, nhà của cô gái đã lập gia đình, nhà bếp và nhà tục trong đó có kho thóc, buồng tân hôn và chỗ ở của vợ chồng cô gái út.
– Chuyện ăn uống thì người Chăm họ nấu cơm trong nồi đất nung, thức ăn rất phong phú có cá, thịt, rau củ, do hái lượm và chăn nuôi trồng trọt đem lại. Rượu cần, rượu gạo là thức uống của họ được đặt ở giữa sân lễ cùng nhảy múa, hát hò và thưởng thức rượu cần người Chăm.
– Họ còn có tục ăn trầu rất phổ biến kể cả trong sinh hoạt hay trong những lễ nghi truyền thống.
Đời sống văn hóa
– Họ có rất nhiều lễ hội diễn ra quanh năm nhất là lễ hội nông nghiệp: khi mương đắp đập, lễ hạ đền, lễ lúa ra đòng… và lớn nhất là lễ Bon Kate được tổ chức giữa tháng 10 âm lịch.
– Hằng năm vào thứ 7 của tháng 11 lịch chăm còn tổ chức thả diều. Tục lệ này được người Chăm gọi là Papăn kalang Pô Yang In để phù hộ cho con cháu khỏe mạnh, cầu hạnh phúc và mùa màng bội thu.
Xem thêm: Tìm hiểu Văn hoá dùng đũa của người Nhật
Xem thêm: Độc đáo Lễ mừng cơm mới của người Mường
Các công trình kiến trúc lịch sử người Chăm
- Tháp Chăm Po Klong Garai (Ninh Thuận): là một công trình kiến trúc Chăm nổi tiếng ở Việt Nam. Tháp được xây dựng vào thế kỷ XIII và có kiến trúc đặc sắc với nhiều đường nét trang trí phức tạp.
- Tháp Bình Sơn (Ninh Thuận): được xây dựng vào thế kỷ XIII, tháp Bình Sơn có kiến trúc độc đáo với hình tháp chữ nhật và trang trí nhiều hoa văn phức tạp.
- Tháp Po Rome (Ninh Thuận): tháp có kiến trúc độc đáo với hình vuông và đỉnh tháp hình tam giác. Tháp được xây dựng vào thế kỷ XIII.
- Tháp Chăm Đồng Dương (Bình Thuận): được xây dựng vào thế kỷ XIII với kiến trúc hình trụ đặc sắc, là một trong những công trình kiến trúc Chăm còn lại tại Việt Nam.
- Tháp Po Nagar (Khánh Hòa): là một công trình kiến trúc Chăm nổi tiếng ở Việt Nam. Tháp được xây dựng vào thế kỷ VIII và có kiến trúc độc đáo với nhiều đường nét trang trí phức tạp.
- Tháp Po Klong Garai (Bình Định): là một trong những công trình kiến trúc Chăm lớn nhất tại Việt Nam. Tháp được xây dựng vào thế kỷ XIII với kiến trúc hình tháp vuông đặc sắc.
Những chia sẻ trên của chúng tôi về văn hóa phong tục tập quán của người Chăm mang nét đặc trưng riêng. Hy vọng những thông tin đó cung cấp cho bạn những điều mới lạ của nền văn hóa Việt Nam nhé.
